Pamięć i Przyszłość. Nr 4/2019

Opis

„Człowiek musi sobie od czasu do czasu polatać…”, mówi Zdzisław Maklakiewicz w jednej z najbardziej znanych scen niezapomnianej komedii Andrzeja Kondratiuka „Wniebowzięci” z 1973 r. Jej bohaterowie po odebraniu wygranej w totolotka postanawiają spełnić jedno z uniwersalnych marzeń człowieka – sen o lataniu. Chociaż pragnienie podniebnych podróży towarzyszy człowiekowi, jak się zdaje, od zarania dziejów, to w swym realnym wymiarze osadzone jest zawsze w kontekście danej epoki. W dwudziestowiecznej historii Wrocławia, Dolnego Śląska i calych Ziem Zachodnich sen ten ma także swoje ciemne oblicze: naloty na Festung Breslau pod koniec II wojny światowej, które zmieniły miasto w ruinę. Swoje marzenie o lataniu zrealizowała jeszcze przed wojną pochodząca z Dolnego Śląska Hanna Reitsch, która stała się jedną z roześmianych twarzy nazistowskiej propagandy.

„Ludzie chodzą po kosmosie, a ja jeszcze nigdy nie siedziałem w samolocie”, narzeka jeden z bohaterów „Wniebowziętych”. Lata siedemdziesiąte XX w. to epoka fascynacji „gwiezdnymi wojnami”, radziecko-amerykańską rywalizacją w podboju kosmosu, a astronauci (w nomenklaturze radzieckiej nazywani kosmonautami), z Jurijem Gagarinem i Neilem Armstrongiem na czele, stali się bohaterami masowej wyobraźni po obu stronach żelaznej kurtyny. Jedyny dotychczas Polak w kosmosie, Mirosław Hermaszewski, wychował się na Dolnym Śląsku i stąd rozpoczął swoją drogę do gwiazd.

Dziś, kiedy lot samolotem nie jest już żadnym nieosiągalnym marzeniem, a wrocławskie lotnisko rokrocznie odprawia miliony pasażerów, powracamy do tych i jeszcze innych „podniebnych” wątków historii Ziem Zachodnich.

Katarzyna Uczkiewicz, redaktor naczelna.

Spis treści:

• „Naszą misją jest wzmacnianie wspólnoty” – dr Marek Mutor w rozmowie z Marcinem Bradke
• Grzegorz Hryciuk, Luftwaffe nad twierdzą
• Radosław Szewczyk, Naloty wielkanocne
• Joanna Hytrek-Hryciuk, Loty jej życia. Hanna Reitsch
• Piotr Pregiel, Problematyka lotnicza w Wyższej Szkole Technicznej we Wrocławiu (1910-1945)
• Marek Burak, Mirosław Hermaszewski – niecodzienna kariera żołnierza w PRL
• Kamil Dworaczek, Ostatni lot „Pirata”
• Rafał Nowakowski, Marzenia o wrocławskim „oknie” na świat

Prenumerata kwartalnika na 2020 rok: [email protected], 71 715 96 56